Việc chăm trẻ nhỏ không chỉ đòi hỏi tính kiên nhẫn, tỉ mỉ mà còn phải đúng cách. Nhất là trong những tuần đầu tiên, khi mẹ còn vụng về, lóng ngóng. Đây là lúc mẹ cần nhiều lời khuyên nhất về những kỹ năng cơ bản để chăm sóc bé yêu.
1/ Chăm sóc da cho bé yêu
Làn da trẻ sơ sinh vốn rất mỏng manh và mẫn cảm nên một tác động nhỏ từ môi trường cũng sẽ gây ảnh hưởng tới nó.
Vài phút đầu sau khi sinh, da của bé có màu xanh nhưng sau đó màu sắc cơ thể bé chuyển sang hồng hào. Bắt đầu từ ngày thứ 2 hoặc thứ 3, trẻ có hiện tượng vàng da sinh lý và đạt đỉnh điểm vào ngày thứ 3, thứ 4 nhưng sau đó sẽ giảm dần.
Khi ra đời, cơ thể bé được bao bọc bởi lớp lớp sáp màu trắng bao phủ cơ thể bé được gọi là Vernix caseosa hay chất “gây”, giúp giữ nhiệt và bảo vệ da cho trẻ. Do vậy mà ngay sau khi sinh, mẹ không nên tắm sạch lớp chất “gây” ấy. Nhưng sau khoảng 24 – 48 tiếng, trẻ phải được tắm sạch mỗi ngày do lúc này lớp chất “gây” lại là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Đặc biệt là trong khâu vệ sinh, mẹ cần tiến hành cẩn thận để bảo vệ bé không bị hăm tã.
Bên cạnh đó, mẹ nên kiểm tra các khiếm khuyết trên da. Ví dụ như các vết bớt được hình thành sau khi sinh hoặc phát triển sau này, để mẹ tìm cách xóa chúng đi sớm cho trẻ.
Xem thêm :>> vien uong loi sua
2/ Chăm sóc rốn cho trẻ
Chăm sóc rốn cho trẻ sơ sinh là việc vô cùng quan trọng để đảm bảo các hốc rốn khô và dây rốn rụng tự nhiên. Nếu chăm sóc không đúng cách, rốn của trẻ sơ sinh rất dễ bị nhiễm trùng với các triệu chứng như rốn trẻ sơ sinh có mùi hôi, rốn trẻ sơ sinh bị lồi… và xảy ra nhiều biến chứng khác như chảy máu, xả chất lỏng có mùi trắng… ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.
Thông thường, phải mất cả tuần hay có khi đến gần cả tháng rốn của bé mới khô và rụng, vì vậy mẹ cần vệ sinh cẩn thận đề phòng nhiễm trùng, viêm rốn sẽ rất nguy hiểm. Khi vệ sinh rốn cho con, các mẹ cần lưu ý những điều sau:
Rửa tay bằng xà phòng thật sạch rồi lau khô, mẹ có thể sát trùng bằng cồn 90độ thêm lần nữa.
Tháo băng rốn và kiểm tra xem có bất thường gì không như mùi lạ, chảy mủ, sưng hay chảy máu,…
Mẹ dùng bông băng nhúng nước sôi để nguội lau sạch rốn từ chân tới thân rốn, lau bề mặt cuống rốn sau cùng, mẹ lưu ý thay bông băng sau khi lau qua từng vị trí, rồi thấm khô bằng bông sạch.
Sát trùng vùng quanh rốn bằng cồn 70 độ, sau đó để hở hoặc băng lại bằng gạc mỏng. Mẹ lưu ý khi quấn tã tránh vùng rốn bé để không gây bí, nóng dễ dẫn đến viêm nhiễm.
3/ Chăm sóc giấc ngủ cho trẻ sơ sinh
Thời gian ngủ trung bình của trẻ sơ sinh là 18 – 20 giờ mỗi ngày. Mẹ cần đặc biệt quan tâm đến giấc ngủ của trẻ vì nó đóng vai trò rất quan trọng trong quá trình phát triển của trẻ nhỏ.
Trước tiên mẹ cần phải để ý đến tư thế nằm ngủ của trẻ, đặt bé nằm ngửa là tư thế ngủ tốt nhất dành cho bé. Nhiều gia đình thường hay rung lắc nhằm giúp bé dễ ngủ hơn nhưng điều này là sai lầm vì hành động này sẽ khiến não của bé dễ bị tổn thương.
Nhiệt độ trong phòng bé nên giữ từ 26 – 28 độ C và mặc áo, quấn tả, mặc quần dài, mang găng tay, mang vớ chân, đội mũ, đắp mền nhẹ, ấm, thay tã khi trẻ bị ướt, không nằm ngay nơi hơi lạnh được thổi ra từ máy điều hòa.
Nên cho bé nằm cạnh mẹ, giúp cho việc theo dõi và cho con bú dễ dàng hơn, nhưng cần thận trọng khi cho bé bú nằm, vì bé dễ bị sặc rất nguy hiểm. Ngoài ra, có trường hợp mẹ cho con bú rồi ngủ quên, vú của mẹ đè lên mũi bé dẫn đến tử vong.
4/ Chăm sóc vệ sinh cho trẻ sơ sinh
Tắm cho trẻ: Tắm là một phần không thể thiếu trong quá trình chăm sóc và nuôi dưỡng bé. Tắm cho bé đúng cách có thể giúp bé cảm thấy thoải mái, dễ chịu và có một giấc ngủ ngon.
Với những bé chưa rụng rốn có thể tắm bằng khăn, dùng khăn nhúng nước sạch và lau toàn thân bé. Đối với bé đã rụng rốn rồi có thể tắm bằng chậu. Không nhất thiết mỗi ngày phải gội đầu cho bé, ngoại trừ khi thời tiết nóng. Khi trời lạnh chỉ nên gội đầu bé 2-3 lần một tuần.
Vệ sinh mũi và tai: Không nên ngoáy bên trong mũi và tai em bé, chỉ cần làm sạch tai bằng cách sử dụng bông gòn thấm nước ngoài tai vì ráy tai là dịch tiết tự nhiên ở ống tai ngoài, có tính khử trùng và bảo vệ màng nhĩ khỏi cát bụi.
Vệ sinh móng tay, chân: Không nên để móng tay, chân bé quá dài, bé sẽ tự cào xước da mình. Thời gian cắt móng tay cho bé là sau khi tắm, lúc này móng tay bé mềm.
5/ Chăm sóc cân nặng của trẻ
Giảm cân là hiện tượng hoàn toàn bình thường trong năm ngày đầu tiên của một đứa trẻ sơ sinh. Vì đây là giai đoạn những chất lỏng dư thừa trong cơ thể bé được tống ra ngoài. Bé giảm số cân không quá 10% trọng lượng sơ sinh của mình. Nhưng mẹ yên tâm là bé sẽ lấy lại được cân nặng sau 1 – 2 tuần.
6/ Dinh dưỡng của trẻ sơ sinh
Mẹ nên cho bé bú càng sớm càng tốt để bé có thể nhận được lượng sữa non bổ dưỡng và mẹ có thể cho bé bú ngay trong vòng 1 giờ đầu sau sinh, đây chính là “hàng rào miễn dịch” đầu tiên của bé. Hầu hết trẻ sơ sinh cần được cho bú mỗi 2 – 4 tiếng và khoảng 8 – 12 lần trong ngày, kéo dài cho đến khi bé được 6 tháng tuổi hoặc hơn. Mẹ cũng lưu ý tư thế bú và cách bú đúng giúp bé hấp thụ được lượng dinh dưỡng cần thiết, tránh gây sặc hoặc bé không nhận được lượng sữa cần thiết.
Mẹ cần nhanh chóng gọi sữa về nếu sau sinh sữa chưa về. Trong trường hợp ít sữa có thể áp dụng các phương pháp kích sữa như: uống cao chè vằng lợi sữa, massage bầu ngực, uống viên uống lợi sữa… Và đặc biệt, luôn luôn bình tĩnh để không ảnh hưởng tới tâm lý cũng như rơi vào trầm cảm sau sinh.
7/ Tiêm phòng cho trẻ sơ sinh
Ngay sau khi sinh vài giờ, việc tiêm phòng 1 – 2 mũi cho bé là vô cùng quan trọng. Bé cần được tiêm bổ sung vitamin K và chủng ngừa viêm gan B. Vitamin K có tác dụng ngăn rối loạn chảy máu (bệnh xuất huyết của trẻ sơ sinh), và chủng ngừa viêm gan B – một chủng ngừa vô cùng quan trọng cho bé.
8/ Chăm sóc người mẹ
Người mẹ có khỏe thì em bé mới khỏe mạnh. Do đó thời gian sau khi sinh, việc tự chăm sóc sức khỏe bản thân là rất quan trọng đối với mẹ. Các chuyên gia y tế khuyên các mẹ nên uống thật nhiều nước và thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh. Điều này vừa giúp mẹ nhanh chóng phục hồi sức khỏe vừa giúp bạn có nguồn sữa mẹ dồi dào cho bé.
Mẹ của bé cũng chuẩn bị sẵn tinh thần về việc bạn không thể ăn tùy thích, ngủ tùy thích mà mẹ sẽ phụ thuộc vào thời gian biểu của bé. Bé sẽ chẳng cho bạn ngủ qua đêm đâu, nhất là tuần đầu tiên từ bệnh viện về nhà. Nên mẹ hãy tranh thủ nghỉ ngơi khi bé yêu của bạn vào giấc nhé.
Xem Thêm:
> Tác dụng của chè vằng với phụ nữ sau sinh
> Chè vằng, Cao chè vằng và những điều cần biết về thảo dược này
