Trẻ sơ sinh bị vàng da là trường hợp rất phổ biến. Tìm hiểu tại sao trẻ sơ sinh bị vàng da Nhưng vàng da do sinh lý hay do bệnh lý thì cha mẹ cần nắm rõ để có cách điều trị cụ thể. Một số kiến thức liên quan đến tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh sau đây sẽ giúp mẹ giải đáp những thắc mắc của mình.

Trẻ sơ sinh bị vàng da là gì?

Trẻ sơ sinh vàng da là một sự đổi màu da chuyển thành màu vàng ở vùng da hoặc mắt. Tình trạng này xảy ra vì máu của em bé có quá nhiều bilirubin, một sắc tố màu vàng, màu của các tế bào máu đỏ.

Vàng da là một tình trạng phổ biến, thường gặp nhiều ở trẻ sinh non.

Trẻ sơ sinh vàng da thường xảy ra do gan của bé chưa đủ trưởng thành để loại bỏ bilirubin trong máu. Trong một số trường hợp, một căn bệnh tiềm ẩn có thể gây vàng da.

Điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh thường là không cần thiết, và hầu hết các trường hợp cần điều trị đáp ứng tốt với điều trị không xâm lấn. Mặc dù các biến chứng là rất hiếm, trẻ sơ sinh vàng da nặng hoặc vàng da kém đáp ứng điều trị có thể gây tổn thương não.

Triệu chứng khi trẻ sơ sinh bị vàng da

Dấu hiệu của trẻ sơ sinh vàng da thường xuất hiện 48-36h sau khi sinh:

• Vàng da.
• Vàng mắt.

Thường sẽ nhận thấy vàng da đầu tiên mặt của bé. Nếu tình trạng tiến triển, có thể nhận thấy màu vàng trong mắt, ngực, bụng, cánh tay và chân.

Phụ huynh cần theo dõi vàng da ở trẻ dưới ánh sáng mặt trời hằng ngày. Dùng tay ấn vào vùng trán, mặt, ngực, bụng, trên rốn, dưới rốn, đùi, cẳng chân, bàn chân, bàn tay… của trẻ để xác định trẻ bị vàng da. Một số em bé da đỏ sẽ khó thấy, nên khi ấn vào thấy để lại màu vàng của da phía dưới chỗ ấn, đây là cách nhận biết vàng da dễ nhất mà phụ huynh có thể lưu ý để theo dõi trẻ

Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị vàng da

– Vàng da sinh lý: Thường xuất hiện từ ngày thứ 2 đến ngày thứ 4 sau khi trẻ mới sinh và khỏi trong vòng 10 ngày.

– Vàng da do nhiễm khuẩn: Hay gặp nhất ở trẻ mới sinh là nhiễm khuẩn rốn, nhiễm khuẩn da. Vàng da có thể xuất hiện sớm, hoặc muộn.

– Vàng da do người mẹ mắc giang mai: Vàng da thường nhẹ nhưng kéo dài, kèm theo gan to, lách to.

– Vàng da do virus: Chủ yếu là do virus gây bệnh viêm gan truyền từ mẹ qua nhau thai gây nên.

– Vàng da tan máu do bất đồng yếu tố Rh: Bệnh xảy ra khi người mẹ có yếu tố Rh(-), người bố có yếu tố Rh(+), con sinh ra có yếu tố Rh(+).

– Vàng da do tắc mật bẩm sinh: Nguyên nhân do đường mật bị teo nhỏ ở mức độ khác nhau.

Phân biệt vàng da sinh lý và vàng da bệnh lý

Vàng da sinh lý: Vàng da sinh lý chỉ kéo dài tối đa hai tuần nếu thể chất của bé kém. Màu vàng nhẹ và có xu hướng nhạt dần từ mặt đến các chi. Vàng da sinh lý không ảnh hưởng đến sức khỏe của bé, phân màu vàng và nước tiểu trong.

Vàng da bệnh lý: Vàng da bệnh lý kéo trên hai tuần và xuất hiện rất sớm, khoảng 2 ngày sau khi sinh. Màu vàng xuất hiện toàn thân và tăng dần lên đến các chi. Nếu bé bị vàng da bệnh lý sức khỏe suy giảm, nước tiểu có màu vàng còn phân thì có màu vàng hay bạc màu. Ngoài ra trẻ còn có thể bị sốt, co giật hay không muốn bú…

Nếu nhận thấy bé có những triệu chứng trên mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được theo dõi và điều trị.

Phải làm gì khi trẻ sơ sinh bị vàng da?

Đối với trường hợp trẻ bị vàng da nhẹ

– Có thể điều trị tại nhà bằng cách tắm nắng. Đặt trẻ gần cửa sổ, nơi có ánh nắng dịu của mặt trời (vào khoảng 7-7h30 mỗi sáng, lúc trời không quá nóng hay quá lạnh). Cũng theo bác sĩ, phơi nắng sớm cho trẻ hoàn toàn không có tác dụng điều trị vàng da: “Vàng da sinh lý sẽ tự hết, còn đối với vàng da bệnh lý thì biện pháp phơi nắng không đủ để điều trị khỏi bệnh”.

– Cho trẻ bú nhiều lần trong ngày vì sữa mẹ giúp đào thải nhanh chất Bilirubin qua đường tiêu hóa. Vì trong sữa mẹ có chứa vài loại dưỡng chất quan trọng giúp các cơ quan chức năng của cơ thể trẻ phát triển. Bạn nên cho trẻ bú sữa mẹ cách mỗi hai giờ sau khi sinh. Việc cho trẻ bú sữa mẹ thường xuyên có thể giúp cơ thể trẻ thải loại bilirubin thừa ra khỏi cơ thể và nhờ thế sẽ giảm triệu chứng vàng da.

– Ngoài ra mẹ cũng nên theo dõi diễn tiến của chứng vàng da mỗi ngày trong vòng 7-10 ngày sau sinh.

Trẻ bị vàng da nặng

Đối với trường hợp vàng da nặng, mẹ cần được nhập viện ngay để được điều trị tích cực bằng các phương pháp sau:

– Trong trường hợp mức bilirubin trong máu của trẻ cao, bác sĩ có thể thực hiện liệu pháp chữa bệnh bằng ánh sáng để giải quyết vấn đề. Trong suốt quá trình điều trị, trẻ sẽ được nằm dưới luồng ánh sáng đặc biệt ở bệnh viện trong vòng 24 giờ hoặc nhiều hơn. Các loại ánh sáng đặc biệt này có tác dụng giúp giảm nhẹ chứng vàng da bằng cách loại thải mức bilirubin trong máu.

– Thay máu: Lấy bớt chất Bilirubin ra khỏi cơ thể một cách nhanh chóng.

– Một liệu pháp nữa để trị vàng da ở trẻ sơ sinh là thay thế sữa mẹ bằng một loại sữa chế biến đặc biệt dành cho trẻ. Tùy thuộc vào mức bilirubin trong cơ thể trẻ, bác sĩ có thể chỉ định cho trẻ bú bằng nguồn sữa bột (có thành phần tương tự sữa mẹ) trong khoảng thời gian 48 giờ. Sau khi mức bilirubin trong máu trẻ đã trở lại bình thường, bác sĩ sẽ đề nghị cho bé bú sữa mẹ trở lại.