Mất sữa, ít sữa là tình trạng không mẹ sau sinh nào muốn gặp phải. Tuy nhiên, rất nhiều mẹ sau khi sinh đang phải đối mặt với tình trạng này. Vậy, nguyên nhân gây mất sữa là gì? Cách khắc phục ra sao?
Những thủ phạm gây mất sữa
Có rất nhiều nguyên nhân gây mất sữa nhưng theo các bác sản khoa có những nguyên nhân chủ yếu sau:
Stress, trầm cảm
Đây là vấn đề thường gặp đối với hầu hết các mẹ trong thời gian mang thai và đặc biệt là sau sinh. Căng thẳng, stress, mất ngủ trong thời gian mang thai và cho con bú cũng có thể gây mất sữa, hoặc lo lắng quá mức khi chưa kịp thấy sữa hay lượng sữa ít,chính điều này làm lượng càng ít dần hơn.
Nghỉ ngơi không hợp lý
Sau 9 tháng mang thai và đặc biệt là trải qua quá trình “vượt cạn”, người phụ nữ thường tiêu hao rất nhiều sức lực. Trong giai đoạn sơ sinh, phần lớn mọi hoạt động của mẹ lại gắn chặt với em bé: cho bú, ru ngủ, thay tã, tắm, dỗ dành khi quấy khóc…. Vì vậy thường xảy ra tình trạng mệt mỏi kéo dài và không đảm bảo sự nghỉ ngơi cần thiết sau khi sinh.
Trong thực tế, việc tiết sữa sau khi sinh phụ thuộc vào việc tuyến yên tiết ra prolactin, bên cạnh việc cho con bú sớm để kích thích tuyến vú thì nếu không nghỉ ngơi đầy đủ sẽ làm ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến yên, khiến cơ thể rất khó tiết ra sữa nuôi con.
Các bác sĩ phụ sản cho biết trẻ sơ sinh ngủ ít nhất 17 – 18 giờ đồng hồ mỗi ngày, các bà mẹ nên tranh thủ thời gian này để ngủ và nghỉ ngơi, hồi phục sức khỏe.
Chế độ dinh dưỡng kém
Sau khi sinh nhiều mẹ quá kiêng khem do tập tục, quan niệm hoặc do hoàn cảnh không được chăm sóc đầy đủ dinh dưỡng. Bên cạnh đó, nhiều mẹ do sợ tăng cân sẽ khó lấy lại vóc dáng sau sinh nên giảm ăn gây ảnh hưởng đến việc tiết sữa của cơ thể. Tình trạng này kéo dài thậm chí sẽ gây mất sữa hoàn toàn nếu không cho trẻ bú.
Thiếu kinh nghiệm
Do một số bà mẹ mới nuôi con lần đầu nên chưa có nhiều kinh nghiệm. Các mẹ không cho bé bú thường xuyên, không đủ số lần trong ngày hoặc do cho bé bú không đúng cách nên không kích thích được phản xạ xuống sữa.
Do sinh mổ
Sinh mổ làm bé chưa được bú sữa ngay sau khi vừa sinh, thông thường cần từ 1 hoặc hơn 2 ngày sữa mới về. Bên cạnh đó, do phải tiêm thuốc kháng sinh nên ở cơ địa một số ít người thì thuốc kháng sinh có thể làm mất sữa.
Cho bé bú bình
Tuyến sữa sản xuất theo nhu cầu bú của bé, nếu sau khi sinh mẹ không cho bé bú thường xuyên mà thay vào đó cho bé bú bình sẽ dẫn đến trường hợp bé quen và không chịu bú sữa mẹ điều đó cũng khiến lượng sữa bị giảm dần.
Ngoài ra, nếu các mẹ uống ít nước sẽ làm cơ thể thiếu nước khiến việc tiết sữa ít đi. Hoặc trong quá trình mang thai, người mẹ mắc một số bệnh cần phải dùng thuốc điều trị bệnh, những thuốc này có thể làm ảnh hưởng đến việc sản xuất sữa.
Bí quyết gọi sữa mẹ về
Muốn gọi sữa về thành công thì cần phải tìm ra nguyên nhân để khắc phục và điều trị. Tuy nhiên, điều cần thiết và trước hết cần làm là phải cho bé bú thường xuyên, đúng cách và đủ bữa. Ngoài ra, các mẹ cần lưu ý những điều sau:
Ngủ đủ, nghỉ ngơi hợp lý
Các bà mẹ đang trong thời kỳ cho con bú rất cần được nghỉ ngơi đầy đủ và thường xuyên đi dạo để hít thở không khí trong lành. Cần ngủ ít nhất 10 tiếng mỗi ngày, 2 – 4 tiếng ban ngày và 6-8 tiếng ban đêm.
Dinh dưỡng đầy đủ
Các mẹ cần ăn uống đầy đủ chất bằng cách ăn đa dạng các thực phẩm để đảm bảo sữa cho con bú. Các mẹ nên tránh những thực phẩm gây mất sữa, tích cực lựa chọn ăn những thực phẩm nhiều dinh dưỡng mà lợi sữa như cháo móng giò, chân dê, đu đủ xanh, rau ngót, rau đay, quả sung…
Tránh căng thẳng
Ngoài chế độ ăn uống, người mẹ cần nghỉ ngơi nhiều, tránh mọi căng thẳng thần kinh và không cáu giận, tự tạo cho mình sự thoải mái vì sự căng thẳng tinh thần ảnh hưởng rất xấu tới quá trình tạo sữa.
Uống nhiều nước
Người mẹ cần cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể, có thể là uống sữa hay nước ép trái cây đều rất tốt. Để lượng sữa dồi dào, các mẹ nên chú ý uống đủ nước trong ngày (1,5 – 2 lít/ ngày). Khoảng cách đều đặn giữa các lần uống nước tốt nhất là 4 – 5 lần/ ngày.
Cho trẻ bú đúng cách
Cho con bú đúng cách sẽ làm cho mẹ có nhiều sữa hơn và bé cũng bú được nhiều hơn. Khi cho trẻ bú, người mẹ ở tư thế thoải mái, có thể nằm hoặc ngồi, để toàn thân trẻ sát vào người mẹ: miệng trẻ ngậm sâu vào quầng đen bao quanh núm vú để động tác bú được tốt hơn.
Kích thích tuyến sữa
Các mẹ lưu ý nên lau nhẹ đầu vú trong thời gian mang thai để các tia sữa luôn trong tư thế sẵn sàng tiết sữa sau khi sinh. Sau sinh nếu vú bị cương và ứ sữa, xoa nhẹ đầu vú. Bạn có thể dùng khăn ấm massage bầu vú để sữa tan ra. Sau đó, dùng chiếc lược chải đầu chải bầu vú theo hướng từ trên xuống để các tuyến sữa được thông.